Όσα πρέπει να προσφέρει μια σχολή οδηγών για να εξασφαλίσει ίσες ευκαιρίες στην εκπαίδευση οδηγών ΑμεΑ

Πολλές φορές ακούγεται η φράση «όλοι έχουν δικαίωμα να οδηγούν». Ναι, σωστό… αλλά στην πράξη, πόσο εύκολο είναι; Για άτομα με αναπηρία, η οδήγηση δεν είναι απλώς μια δεξιότητα – είναι ελευθερία, αυτονομία, ανεξαρτησία. Και εκεί μπαίνει το ζήτημα της σχολής οδηγών. Γιατί μια πραγματικά σύγχρονη σχολή δεν πρέπει απλώς να “δέχεται” ΑμεΑ, αλλά να είναι έτοιμη, εξοπλισμένη και κυρίως – να τα σέβεται.
Στην Αγία Παρασκευή, η κίνηση δεν αστειεύεται. Στην Μεσογείων, από τον Σταυρό μέχρι την πλατεία της Αγίας Παρασκευής, ο δρόμος θέλει γερά νεύρα, γρήγορα αντανακλαστικά και… ψυχραιμία. Για κάποιον που ανήκει στην κατηγορία των ΑμεΑ, όλο αυτό φαντάζει πιο περίπλοκο. Εκεί φαίνεται η αξία μιας σωστής σχολής οδηγών στην Αγία Παρασκευή, που δεν κάνει “εξαιρέσεις”, αλλά προσαρμογές.
Πρώτα απ’ όλα, το βασικότερο: εξοπλισμένα οχήματα. Δεν γίνεται να προσπαθεί κάποιος να μάθει να οδηγεί αν το αυτοκίνητο δεν είναι κατάλληλο. Ρε παιδί μου, λες και είναι αυτονόητο, αλλά… συχνά δεν είναι. Οχήματα με χειριστήρια στο τιμόνι, με ειδικά πεντάλ, με συστήματα που βοηθούν στην ανεξάρτητη χρήση — αυτά πρέπει να υπάρχουν. Όχι “να τα φέρουμε όταν χρειαστεί”, αλλά να είναι διαθέσιμα, άμεσα, έτοιμα.
Και, φυσικά, οι δάσκαλοι. Εκεί είναι όλο το παιχνίδι. Δεν αρκεί να ξέρει ο δάσκαλος οδήγησης να οδηγεί καλά. Πρέπει να ξέρει να διδάσκει με ενσυναίσθηση. Με κατανόηση, υπομονή, ανθρωπιά. Να μην υπάρχει ίχνος λύπησης – γιατί κανείς δεν θέλει να τον λυπούνται. Θέλει να τον αντιμετωπίζουν σαν ισότιμο μαθητή, που έχει απλώς έναν διαφορετικό τρόπο να κάνει τα πράγματα. Φαίνεται απλό, αλλά δεν είναι. Και εκεί ξεχωρίζει η καλή σχολή από την “τυπική”.
Κάποιες σχολές, ευτυχώς, το έχουν καταλάβει. Έχουν δημιουργήσει προγράμματα ειδικής εκπαίδευσης, με σταδιακή προσαρμογή, και εκπαιδευτές που έχουν εκπαιδευτεί ειδικά για άτομα με κινητικές ή άλλες αναπηρίες. Κι αυτό δεν είναι “πολυτέλεια” – είναι σεβασμός. Και μάλιστα, σε περιοχές όπως το Κοντόπευκο, όπου η προσβασιμότητα ακόμα έχει δρόμο, μια τέτοια σχολή κάνει τη διαφορά.
Έπειτα, υπάρχει και το πρακτικό κομμάτι. Ο χώρος. Ένα άτομο σε αναπηρικό αμαξίδιο, για παράδειγμα, χρειάζεται ράμπα, χρειάζεται χώρο να κινηθεί. Δεν γίνεται να φτάνει στη σχολή και να μην μπορεί να μπει μέσα… ουπς, απλά πράγματα. Και όμως, πολλά μέρη ακόμα δεν έχουν καταλάβει τη σημασία αυτών των “μικρών” λεπτομερειών. Ε, δεν είναι μικρές. Είναι τεράστιες.
Και να μην ξεχνιέται το ψυχολογικό κομμάτι. Η οδήγηση για ένα άτομο με αναπηρία δεν είναι απλώς πρακτική διαδικασία. Είναι και δοκιμασία ψυχολογίας. Ο φόβος της αποτυχίας, η ανασφάλεια, το “θα τα καταφέρω;”. Εκεί ο ρόλος της σχολής γίνεται κάτι παραπάνω από εκπαιδευτικός. Είναι στήριξη. Ένα “μπορείς, πάμε ξανά”. Ένα “δεν έγινε τίποτα, θα το ξαναπροσπαθήσουμε”. Μερικές φορές, αυτό το “πάμε ξανά” αξίζει περισσότερο κι από δέκα ώρες οδήγησης.
Συχνά παρατηρείται ότι όταν το περιβάλλον είναι θετικό και ενθαρρυντικό, οι μαθητές –ανεξάρτητα από τη δυσκολία τους– προοδεύουν πιο γρήγορα. Νιώθουν άνετα, εμπιστεύονται τη διαδικασία, και κυρίως… απολαμβάνουν την οδήγηση. Γιατί εκεί είναι το ζητούμενο. Να απολαμβάνεις, όχι να αγχώνεσαι.
Και κάτι ακόμα: η σωστή σχολή οδηγών στην Αγία Παρασκευή πρέπει να είναι και ενημερωμένη. Να γνωρίζει τις διαδικασίες που απαιτούνται για τα διπλώματα ΑμεΑ, να καθοδηγεί τον μαθητή βήμα-βήμα. Χαρτιά, γιατροί, επιτροπές, εξετάσεις – ένας πραγματικός λαβύρινθος. Αν η σχολή δεν ξέρει να τα διαχειριστεί, ο μαθητής ταλαιπωρείται άδικα. Οπότε, η γραφειοκρατική “βοήθεια” είναι εξίσου σημαντική όσο το ίδιο το μάθημα.
Κάπου ανάμεσα στα μαθήματα, στις δοκιμές, στις ανηφόρες της Αγίας Παρασκευής όπως η Ηπείρου και η 28ης Οκτωβρίου που δεν αστειεύονται (ειδικά εκεί προς τον λόφο Τσακού, ξέρεις ποιο σημείο λέμε…), χτίζεται μια νέα αυτοπεποίθηση. Κάθε προσαρμοσμένο αμάξι, κάθε επιτυχημένο παρκάρισμα, κάθε “το έκανα μόνος μου” είναι νίκη. Όχι μόνο για τον μαθητή, αλλά και για μια κοινωνία που αρχίζει να καταλαβαίνει τι σημαίνει πραγματική ισότητα.
Και ας το πούμε καθαρά: ίσες ευκαιρίες δεν σημαίνει να κάνουν όλοι το ίδιο πράγμα. Σημαίνει να έχει ο καθένας τη δυνατότητα να κάνει αυτό που μπορεί, με τα μέσα που χρειάζεται. Και αν μια σχολή οδηγών δεν το προσφέρει αυτό, τότε κάτι πάει στραβά. Γιατί η οδήγηση δεν είναι προνόμιο. Είναι δικαίωμα.
Οπότε, μια μικρή σκέψη στο τέλος… Μια σχολή δεν φαίνεται από τα αυτοκίνητά της, ούτε από το πόσο “γρήγορα” βγάζει διπλώματα. Φαίνεται από το πόσο χώρο δίνει σε κάθε άνθρωπο να μάθει, να προσπαθήσει, να νιώσει ότι ανήκει. Και αν μια σχολή οδηγών στην Αγία Παρασκευή καταφέρει αυτό – τότε, ναι, μιλάμε για πραγματική πρόοδο.