Ο ρόλος που διαδραματίζουν τα κέντρα λογοθεραπείας στην εφαρμογή της μεθόδου Ayres για αποτελεσματική αισθητηριακή ολοκλήρωση

Έχεις τύχει να δεις παιδί που, ενώ φαίνεται μια χαρά, αντιδρά έντονα σε κάτι απλό; Ένα φως, έναν ήχο, ένα άγγιγμα; Ε, κάπου εκεί κρύβεται όλη η ουσία της αισθητηριακής ολοκλήρωσης. Μια φράση που ακούγεται κάπως… επιστημονική, αλλά στην πραγματικότητα σημαίνει κάτι πολύ ανθρώπινο: το πώς ο εγκέφαλος οργανώνει όσα «μπαίνουν» από τις αισθήσεις και τα μετατρέπει σε σωστές αντιδράσεις.

Και μέσα σε όλο αυτό, τα κέντρα λογοθεραπείας στον Γέρακα έχουν αρχίσει να παίζουν μεγάλο, πολύ μεγάλο ρόλο. Όχι απλώς γιατί έχουν ωραίους χώρους και παιχνίδια (αν και έχουν, με κούνιες, μπάλες, ράμπες, κάτι σαν μικρές παιδικές χαρές), αλλά γιατί εφαρμόζουν πλέον τη μέθοδο Ayres με τρόπους που κάνουν πραγματικά τη διαφορά.

Λίγο για τη μέθοδο Ayres (αλλά χωρίς πονοκέφαλο)
Η Jean Ayres, μια εργοθεραπεύτρια από την Καλιφόρνια, σκέφτηκε ότι πολλά παιδιά που δυσκολεύονται στη συγκέντρωση ή στο παιχνίδι, στην πραγματικότητα παλεύουν με τον τρόπο που αντιλαμβάνονται τον κόσμο. Ο εγκέφαλος τους, ρε παιδί μου, δεν «φιλτράρει» σωστά τα ερεθίσματα. Έτσι, ένα παιδί μπορεί να ενοχλείται από τον ήχο μιας σκούπας ή να ψάχνει συνέχεια έντονες κινήσεις.
Κι εδώ μπαίνει η μέθοδος Ayres: μέσα από συγκεκριμένες δραστηριότητες, ο εγκέφαλος «εκπαιδεύεται» να οργανώνει καλύτερα τις αισθήσεις. Δηλαδή, το παιδί παίζει – αλλά όχι απλώς για παιχνίδι. Παίζει για να αλλάξει τον τρόπο που ο εγκέφαλος επεξεργάζεται τον κόσμο. Κάπως εντυπωσιακό, έτσι;

Στον Γέρακα, τα κέντρα κάνουν... σχολείο της αίσθησης
Αν περάσεις, ας πούμε, από την Μιαούλη ή την Θεσσαλονίκης, θα δεις κτίρια που δεν μοιάζουν με ιατρεία. Περισσότερο θυμίζουν χώρους παιχνιδιού. Εκεί μέσα, όμως, γίνονται συνεδρίες που συνδυάζουν τη λογοθεραπεία με την εργοθεραπεία. Οι ειδικοί δουλεύουν πάνω σε κινήσεις, ισορροπία, ρυθμό, ακόμα και σε φωνητικές ασκήσεις που «δένουν» με την αίσθηση του σώματος.

Φαίνεται ότι αυτή η διεπιστημονική προσέγγιση βοηθάει απίστευτα τα παιδιά. Όταν ένα παιδί αρχίζει να καταλαβαίνει το σώμα του, μπορεί να συντονιστεί καλύτερα και με τον λόγο του. Γιατί, ναι, λόγος και σώμα πάνε μαζί. Ποιος το περίμενε ε;
Συχνά παρατηρείται πως μετά από λίγες συνεδρίες, τα παιδιά που ήταν υπερκινητικά ή «νευρικά» ηρεμούν. Άλλα, που απέφευγαν να τα αγγίζουν, σιγά σιγά χαλαρώνουν. Και το πιο συγκινητικό; Αρχίζουν να επικοινωνούν. Με βλέμμα, με φωνή, με γέλιο…

Η μαγεία πίσω από τα απλά πράγματα
Η μέθοδος Ayres δεν έχει να κάνει με μαγικά κόλπα. Έχει να κάνει με εμπειρίες. Ένα παιδί μπορεί να κάνει κούνια ή να κυλάει σε μαλακά στρώματα, να χτυπάει παλαμάκια στον ρυθμό, να περπατάει πάνω σε γραμμές. Κι όμως, πίσω από όλα αυτά, ο εγκέφαλος δουλεύει υπερωρίες.

Τα κέντρα λογοθεραπείας στον Γέρακα έχουν μάθει να ενσωματώνουν αυτές τις δραστηριότητες μέσα στις λογοθεραπευτικές συνεδρίες. Δηλαδή, την ώρα που δουλεύεται η ομιλία, παράλληλα το παιδί κινείται, νιώθει, συντονίζει. Ολόκληρο το σώμα συμμετέχει στην επικοινωνία. Όχι μόνο το στόμα.
Και, ρε παιδί μου, αυτό φαίνεται. Μπαίνεις μέσα και έχεις την αίσθηση ότι βλέπεις ενέργεια να κυκλοφορεί. Παιδιά που πριν δυσκολεύονταν να κοιτάξουν κάποιον στα μάτια, τώρα χοροπηδούν γελώντας. Άλλα που δεν ήθελαν να ακουμπήσουν πλαστελίνη, τώρα φτιάχνουν «πίτσες» με τα χέρια βουτηγμένα μέσα. Και οι γονείς; Συγκινημένοι, προσπαθούν να συγκρατήσουν τα δάκρυα – και συνήθως δεν τα καταφέρνουν.

Οι άνθρωποι κάνουν τη μέθοδο
Εντάξει, η μέθοδος Ayres είναι φοβερή, αλλά χωρίς τους σωστούς ανθρώπους δεν λειτουργεί. Εκεί είναι που φαίνεται η εμπειρία των ειδικών στα κέντρα. Οι λογοθεραπευτές που ξέρουν πώς να συνδυάζουν την ομιλία με την κίνηση, οι εργοθεραπευτές που «διαβάζουν» το σώμα του παιδιού σαν βιβλίο, οι ψυχολόγοι που βοηθούν στο συναισθηματικό κομμάτι… όλοι παίζουν ρόλο.
Κι αυτό το teamwork είναι που κάνει τα κέντρα λογοθεραπείας στον Γέρακα να ξεχωρίζουν. Όχι επειδή έχουν τα πιο μοντέρνα εργαλεία, αλλά γιατί έχουν ανθρώπους που αγαπούν αυτό που κάνουν.

Μια σκέψη πριν κλείσει η κουβέντα
Στον κόσμο της θεραπείας, τα πάντα αλλάζουν, εξελίσσονται, προσαρμόζονται. Όμως μερικά πράγματα μένουν σταθερά: η κατανόηση, η επιμονή και η αγάπη για τα παιδιά. Η μέθοδος Ayres δείχνει πως η επικοινωνία δεν είναι μόνο λέξεις – είναι σώμα, αίσθηση, εμπειρία. Και τα κέντρα λογοθεραπείας στον Γέρακα, με το χαμόγελο και τη γνώση τους, το αποδεικνύουν κάθε μέρα.