Γιατί οι ενδοκρινολόγοι θεωρούν την περιεμμηνόπαυση κρίσιμη φάση για την πρόληψη οστεοπόρωσης και μεταβολικού συνδρόμου

Έρχεται μια ηλικία – όχι πολύ μακριά, ούτε πολύ ξαφνικά – που ο οργανισμός αρχίζει να στέλνει σημάδια. Περίεργα σημάδια. Λίγο εξάψεις, λίγο νεύρα χωρίς λόγο, ύπνος που πάει βόλτα, και μια διάθεση που πηγαίνει πάνω κάτω σαν το ασανσέρ της πολυκατοικίας στην Αργολίδος. Ε, κάπου εκεί μπαίνει η περιεμμηνόπαυση στη ζωή. Και, σύμφωνα με τους ενδοκρινολόγους στον Γέρακα, είναι η στιγμή που πρέπει να δοθεί λίγη περισσότερη προσοχή – γιατί ό,τι γίνει τώρα, καθορίζει πολλά για μετά.
Φαίνεται ότι αυτή η φάση είναι σαν σταυροδρόμι. Από τη μία, οι ορμόνες αρχίζουν να “πέφτουν”, κυρίως τα οιστρογόνα. Από την άλλη, το σώμα αρχίζει να αλλάζει τρόπο λειτουργίας. Μειώνεται ο μεταβολισμός, αυξάνεται το λίπος (ειδικά στην κοιλιά, κλασικά...), και η οστική πυκνότητα αρχίζει να πέφτει. Όχι παντού, αλλά αρκετά για να ανησυχήσουν οι ειδικοί. Και όχι άδικα, γιατί η οστεοπόρωση δεν χτυπάει από τη μια μέρα στην άλλη – έρχεται σιγά-σιγά, με τα χρόνια, με τις συνήθειες, με τη “θα το κοιτάξω κάποια στιγμή”.
Οι ενδοκρινολόγοι εξηγούν ότι η περιεμμηνόπαυση είναι το “παράθυρο ευκαιρίας” για πρόληψη. Αν σε αυτή τη φάση γίνουν οι σωστές κινήσεις – διατροφή, βιταμίνη D, λίγη άσκηση (και όχι μόνο στο περπάτημα μέχρι τον φούρνο της Λεωφ. Γέρακα), τότε μειώνονται οι πιθανότητες να εμφανιστούν σοβαρές ορμονικές ή μεταβολικές διαταραχές.
Και ξέρεις τι άλλο παίζει; Το μεταβολικό σύνδρομο. Μια λέξη που ακούγεται επιστημονική, αλλά στην πράξη σημαίνει κάτι πολύ απλό: υψηλό σάκχαρο, αυξημένα λιπίδια, πίεση, και λίπος γύρω από τη μέση. Ένας “συνδυασμός που σκοτώνει”, όπως λένε χαριτολογώντας οι διαβητολόγοι στον Γέρακα. Και το κακό είναι ότι συχνά εμφανίζεται σε γυναίκες που δεν το περιμένουν – γυναίκες που τρέχουν όλη μέρα, φροντίζουν τα πάντα και όλους, εκτός από τον εαυτό τους.
Συνήθως, λένε οι ειδικοί, η πτώση των οιστρογόνων αλλάζει την ισορροπία στο σώμα. Η ινσουλίνη αρχίζει να δουλεύει πιο δύσκολα, ο μεταβολισμός γίνεται “τεμπέλης”, και το σάκχαρο ανεβαίνει πιο εύκολα. Δεν σημαίνει ότι όλες θα πάθουν κάτι, αλλά σίγουρα είναι μια περίοδος που θέλει τσεκάρισμα. Όπως το αυτοκίνητο, που θες να το δεις πριν σε αφήσει στη μέση της Κλεισθένους.
Οι ενδοκρινολόγοι στον Γέρακα επιμένουν ότι ορμονικά, αυτή είναι μια κρίσιμη στιγμή. Όχι μόνο για το τώρα, αλλά και για το μέλλον. Γιατί η οστεοπόρωση και το μεταβολικό σύνδρομο δεν φαίνονται απότομα, χτίζονται. Μέρα με τη μέρα, συνήθεια με τη συνήθεια. Κι αν προλάβεις εγκαίρως να ενισχύσεις τα οστά, να κρατήσεις το βάρος σταθερό, να ρυθμίσεις τις ορμόνες, τότε τα χρόνια που ακολουθούν είναι πολύ πιο ήρεμα.
Συχνά παρατηρείται – και αυτό είναι ενδιαφέρον – ότι κάποιες γυναίκες στην περιεμμηνόπαυση νιώθουν ότι “κάτι δεν πάει καλά”, αλλά δεν μπορούν να το προσδιορίσουν. Δεν είναι απλά κόπωση ή στρες. Είναι αυτό το αίσθημα ότι το σώμα έχει αλλάξει σελίδα χωρίς να ρωτήσει. Εκεί, λοιπόν, χρειάζεται ο ειδικός. Όχι για να “δώσει χάπια”, αλλά για να εξηγήσει τι συμβαίνει. Να βοηθήσει να μπουν όλα σε μια σειρά, να ρυθμιστεί η διατροφή, να ελεγχθούν οι δείκτες αίματος, να αξιολογηθεί η οστική πυκνότητα.
Είναι εντυπωσιακό το πόσο διαφορετικά μπορεί να νιώθει μια γυναίκα όταν καταλάβει τι της συμβαίνει. Φαίνεται πως η γνώση, τελικά, είναι το καλύτερο φάρμακο. Όχι μόνο για να προλάβει την οστεοπόρωση, αλλά και για να νιώσει πως έχει τον έλεγχο. Γιατί, ας το παραδεχτούμε, το σώμα στην περιεμμηνόπαυση είναι λίγο σαν… teenager. Δεν ξέρεις ποτέ πώς θα αντιδράσει!
Α, και κάτι ακόμα: η διατροφή παίζει τεράστιο ρόλο. Όχι ακραίες δίαιτες, ούτε στερήσεις – απλώς λίγο πιο “σοβαρή” προσέγγιση. Λίγο ασβέστιο, λίγη πρωτεΐνη, ήλιο για τη βιταμίνη D (ναι, ακόμα και στο Γέρακα, έχει ήλιο!), και φυσικά, λιγότερα “έλα μωρέ, μια μπουγάτσα δε βαριέσαι”. Το ακούς συνέχεια, αλλά ισχύει. Μικρές κινήσεις, μεγάλες διαφορές.
Και βέβαια, οι διαβητολόγοι στον Γέρακα λένε το ίδιο για το μεταβολικό σύνδρομο: μην περιμένεις να ανέβουν οι τιμές για να το ψάξεις. Ένα απλό check-up, λίγες εξετάσεις, και έχεις μια εικόνα. Μερικές φορές η πρόληψη είναι τόσο απλή που σχεδόν φαίνεται βαρετή… αλλά είναι η πιο έξυπνη επιλογή.
Φαίνεται, λοιπόν, ότι η περιεμμηνόπαυση δεν είναι “τέλος εποχής”. Είναι απλώς μια φάση – κρίσιμη μεν, αλλά γεμάτη δυνατότητες. Αν γίνει σωστά η φροντίδα τώρα, οι επόμενες δεκαετίες μπορούν να είναι πιο ήρεμες, με ενέργεια και χωρίς φόβο για οστά και σάκχαρα.
Μικρή σκέψη για το τέλος: ό,τι αλλάζει, δεν είναι πάντα απώλεια. Μερικές φορές είναι ευκαιρία. Αρκεί να προλάβεις να την ακούσεις πριν σε προσπεράσει.